رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران:
خاستگاه جهانی مسئولیت اجتماعی مدرنیزاسیون و بروز توسعه‌های اقتصادی و فنی است
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، خاستگاه جهانی مسئولیت اجتماعی را فرآیند مدرنیزاسیون و بروز توسعه‌های اقتصادی و فنی دانست و گفت: مفهوم واقعی مسئولیت اجتماعی مربوط به اتفاقات دنیای معاصر است.
وی، با انتقاد از اینکه هم‌اکنون مسئولیت اجتماعی در کشور به محملی برای سوءاستفاده تبدیل شده است، گفت: این با برگشت به خاستگاه اصلی آن و اینکه از کجا نشأت گرفته است؟ برطرف می‌شود.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، این تفکر و رویکرد را که در توسعه اقتصادی و فنی باید سریع به سود و منفعت رسید نادرست برشمرد و افزود: با چنین تفکری و بدون هیچ توجهی به مسئولیت اجتماعی سود حاصله نه تنها ثابت و پایدار نخواهد بود بلکه موقتی و گذراست و سرمایه‌گذار در نهایت متضرر خواهد شد.
مسئولیت اجتماعی در ایران با وجود مشکلات جدی اقتصادی موضوع خطیری است
معیدفر، با بیان اینکه در ایران با وجود مشکلات جدی اقتصادی موضوع مسئولیت اجتماعی خطیرتر است، در ادامه تصریح کرد: در خصوص مسئولیت اجتماعی باید به موضوعات مستقیم و محلی توجه کرد، یعنی اینکه بنگاه‌های اجتماعی و اقتصادی باید حیطه تأثیرگذاری‌شان را در محلی که احداث می‌شوند بررسی و ارزیابی کنند.
وی، با بیان اینکه این بنگاه‌ها و شرکت‌ها باید در مرحله نخست ذی‌نفعان‍شان که در ابتدا کارکنانش هستند را شناسایی کنند، افزود: سپس باید مشتریان مستقیم و غیر مستقیم محصولات تولیدی و خدمات آن‌ها را بشناسند، مورد بعدی اجتماع محلی است که آن بنگاه یا شرکت اقتصادی اجتماعی در نزدیکی آن قرار دارد و از ظرفیت‌ها، پتانسیل‌ها، نیروها و امکانات آن به‌منظور بهره‌وری بیشتر استفاده می‌کند که در واقع به‌نوعی از دیگر ذی‌نفعان آن شرکت یا بنگاه اقتصادی اجتماعی محسوب می‌شوند.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه در این مسیر باید لایه‌های بعدی که به‌طور پیوسته این شرکت آن‌ها را درگیر کرده است شناسایی شوند، گفت: این شرکت و بنگاه در قبال همه این موارد مسئول است و باید در خصوص همه آثار و تبعات وارده به آن‌ها مداخله کند.
معیدفر، با تأکید مجدد بر اینکه باید همه فرآیندها، قوانین و مقررات سازمان متولی آن شرکت یا بنگاه هم بررسی شوند، در ادامه خاطرنشان کرد: نکته‌ای که باید در خصوص مسئولیت اجتماعی همواره مد نظر قرار داد این است که نباید به‌واسطه قانون و یا از طریق دستگاه‌های بالاسری اجباری به‌منظور اجرای مسئولیت اجتماعی برای بنگاه‌های اقتصادی اجتماعی و شرکت‌ها ایجاد کرد بلکه در این‌باره دستگاه‌های پژوهشی، اجتماعی و نهادهای مدنی مسئول و تأثیرگذار هستند.
در دنیای امروز مسئولیت اجتماعی صرفاً یک مکانیزم خاص تعریف‌شده نیست
وی، ادامه داد که باید دریابیم چگونه مسئولیت اجتماعی را به‌عنوان یک امر مهم در جامعه، افکار، اندیشه‌ها و ذهنیت بنگاه‌ها و کارفرما، کارکنان و مشتریانش و در یک کلام به‌صورت همه‌جانبه نهادینه کنیم؛ به‌عبارتی امروز مسئولیت اجتماعی صرفاً یک نوع مکانیزم خاص تعریف‌شده نیست بلکه موضوعی همه‌جانبه است که باید همه درگیر شوند. برای مثال در این راستا می‌توانند به همه بخش‌های پژوهشی و نهادهای مدنی و NGO ها، کودکان کار، زنان سرپرست خانوار و یا افراد دارای معلولیت جسمی و ذهنی خدمات ارائه دهند.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه در سال 92 در وزارت راه و شهرسازی در حوزه مشاور اجتماعی ایده مسئولیت اجتماعی را به عالی‌ترین مقام وزارت دادم، گفت: طی این مدت کوشیدیم تا مفهوم، خاستگا‌ه‌ها و ضرورت‌های مسئولیت اجتماعی و طرح مسأله را بشناسیم که سپس به تصویب منشور مسئولیت اجتماعی در وزارت راه و شهرسازی منجر شد و توسط وزیر به دستگاه‌های مختلف برای اجرا ابلاغ شد.
معیدفر، از وضعیت موجود در کشور در خصوص مسئولیت اجتماعی اظهار تأسف کرد و گفت: هم‌اکنون این مقوله ابزاری شده برای فساد و جابه‌جایی مبالغ کلان.
وی، با بیان اینکه در نگاهی سطحی و گذرا و مفهومی عادی مسئولیت اجتماعی یعنی هر فردی به‌عنوان عضوی از جامعه که بیشترین هویت و شخصیت افراد و حیات واقعی آن‌ها از جامعه است در قبال جامعه مسئول می‌باشد، در ادامه خاطرنشان کرد: این معنی تحت‌الفظی آن است.
ارتباط طرح مسئولیت اجتماعی با استقرار نظام سرمایه‌داری
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با تأکید بر اینکه ارتباط واقعی مسئولیت اجتماعی با این مفهوم بسیار ضعیف است، در ادامه افزود: مسئولیت اجتماعی به اتفاقات دنیای معاصر مربوط می‌شود انسان‌ها پیش از استقرار نظام سرمایه‌داری در جامعه‌ای قوی اجتماعی زندگی می‌کردند که مسئولیت اجتماعی در آن مندرج بود به‌عبارتی یک کارفرما همیشه خود را در قبال جامعه مسئول می‌دانست و احساس می‌کرد که نباید به کسی از جمله کارگر و حتی اهالی جامعه محلی ظلم کرد و باید همواره انصاف، جوانمردی و مروت را مراعات کند و همواره افراد درون و برون کارگاهی را سرپرستی می‌کرد.
معیدفر، با بیان اینکه چون کارفرما باور داشت که سرمایه عظیم و اصلی همین افراد هستند و چنان‌چه از دست بروند در فعالیت اقتصادیش موفق نخواهد بود، در ادامه خاطرنشان کرد: به‌عبارتی حس قوی اجتماعی دائماً مانع از آن می‌شد که افراد در حق یکدیگر بی‌انصافی و اجحاف کنند.
وی، ادامه داد: با ورود به دنیای مدرن و تحولات عصر روشنگری و تحولات فکری، بحث منفعت فردی و فردیت پررنگ شد به‌عبارتی پس از تحولات تکنولوژیک و صنعتی شدن انسان‌ها توانستند پیوندها، ارزش‌ها و میثاق‌هایش با جامعه را به‌دست فراموشی بسپارند و در نهایت انسان کارفرما یا موسس شرکت و بنگاه اقتصادی و اجتماعی توجهی به پیامدهای رفتارش نداشته باشد و تنها به فکر حداکثر سود شخصی خود باشد.
نظام سرمایه‌داری به‌دنبال کسب سود حداکثری با کاهش هزینه‌ها و تغییر منطقی دیگر مولفه‌ها
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه نظام سرمایه‌داری به‌دنبال رسیدن به سود حداکثری با کاهش هزینه‌ها و تغییر منطقی دیگر مولفه‌ها بود، در ادامه تصریح کرد: به این ترتیب عامل انسانی مفقود شد و انسانیت مروت و اخلاق از بین رفت به‌عبارتی نظام سرمایه‌داری کار را به‌جایی رساند که بی‌انصافی، بی‌مروتی در حد اعلی رخ داد.
معیدفر، با بیان اینکه در دور نخست نظام سرمایه‌داری بهره‌کشی از زنان و کودکان برای دستمزدهای کمتر و هر رفتار سودجویانه از طبیعت و جامعه برای دستیابی به سود حداکثری به حد اعلی رسید، در ادامه تصریح کرد: از دل این اتفاقات انقلاب‌های بزرگی نظیر تفکرات مارکسیستی خارج شد و نسبت به استثمار کارفرما به کارگران، و مشتریانش معترض شد و نظام سرمایه‌داری را زیر سئوال برد.
وی، ادامه داد: در حالی نظام سرمایه‌داری، فاجعه‌آفرین می‌شد که قرار بود انسان‌ها را به رفاه بیشتر، موقعیت و جایگاه بهتر برساند اما نتیجه آن چیزی جز ظلم، بیچارگی، درماندگی، بی‌خانمانی و دریوزگی نبود. این مشکلات سبب شد که ما با انقلاب‌های اجتماعی مختلفی روبه‌رو شویم. در غرب تفکرات انتقادی شدیدی نسبت به استثمار و بیگانگی ایجاد شد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه مارکس در این دوران مطرح کرد که انسان به مرز نابودی رسیده است، گفت: در این نظام انسان هیچ هویتی نداشت و برده و ابزاری برای ماشین محسوب می‌شد این وضعیت در حالی ایجاد شده بود که همگی تصور می‌کردند نظام سرمایه‌داری با افزایش تولید در مجموع به نفع جامعه خواهد بود.
دومین خاستگاه مسئولیت اجتماعی ورود به فرآیند مدرنیزاسیون و بروز توسعه‌های اقتصادی و فنی
معیدفر، با بیان اینکه این یک خاستگاه بود که کار را دشوار کرد، در ادامه خاطرنشان کرد: خاستگاه دیگر مسئولیت اجتماعی، پس از جنگ جهانی دوم و با ورود به فرآیند مدرنیزاسیون آغاز شد که فاصله عظیمی بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه ایجاد کرد.
وی، با اشاره به تئوری‌هایی که براساس الگوهای غربی می‌خواست فاصله کشورهای در حال توسعه و عقب‌مانده را از بین ببرد، افزود: اساس تئوری مدرنیزاسیون بر تحولات فنی و صنعتی و نهایتاً اقتصادی بود. همین فرآیند مدرنیزاسیون سبب شد در دوره پهلوی اول خطوط ریلی و کارخانجات و کارگاه‌های متعددی راه‌اندازی شود.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، ادامه داد: بقول یکی از متخصصان جامعه‌شناسی ژاپنی اگرچه فرآیند مدرنیزاسیون تا حدی سطح فاصله‌ها را کاهش داد و به‌سرعت زیرساخت‌ها را تقویت کرد اما محصولی ایجاد کرد که هیچ سازگاری با محیط نداشت.
معیدفر، افزود: محیطی که فرآیند مدرنیزاسیون در آن در حال اتفاق است کاملاً با این فرآیند فاصله دارد چون اجتماعات محیط فرهنگی، مختصات و ویژگی‌های خاص خود را دارد که این مدرنیزاسیون با این محیط سازگاری ندارد پس نتیجه این فرآیند به این ترتیب شد که ظاهراً پیشرفت اقتصادی و مدرنیزاسیون حاصل شد اما نتیجه آن برای مردم چیزی جز مصیبت، بیچارگی، از بین رفتن اجتماعات انسانی نبود.
هر نوع صنعت، بنگاه اقتصادی و تحول زیرساختی، زندگی اداره‌شده مردم با مکانیزمی خاص را از بین برد
وی، با این توضیح که هر نوع صنعت، بنگاه اقتصادی و تحول زیرساختی، زندگی مردمی که با مکانیزمی خاص اداره می‌شد را از بین برد، گفت: از این‌رو اهالی محلی ناگزیر از رها کردن خانه و کاشانه و دریوزه شهرها شدند. به‌عبارتی مدرنیزاسیون و توسعه اقتصادی شکاف اقتصادی اجتماعی را عمیق‌تر و نابرابری‌ها و تضادهای نژادی ایجاد کرد و در نهایت ناآرامی‌هایی در ساختار حوزه سیاسی به‌وجود آورد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه باید همه مولفه‌های توسعه‌دیده می‌شد، ادامه داد: این وضعیت‌ها سبب شد تا در مجموع نهادهای بین‌المللی در این‌باره تجدیدنظر کنند و در بازنگری دریابند که چه مولفه‌هایی در این فرآیند دیده نشده است؟ بنابراین دهه 70 قرن گذشته را به‌عنوان دهه توسعه فرهنگی نامگذاری کردند بدان معنا که بشر در حال تطابق با فرآیند مدرنیزاسیون و نوتوسعه‌ای است که مبنایش اغلب فنی و اقتصادی بود.
معیدفر، افزود: بشر با فرآیند مدرنیزاسیون عملاً دچار از خودبیگانگی و از دست رفتن ارزش‌های اخلاقی فرهنگی و میراث بزرگی شد که طی نسل‌های متمادی برای به‌دست آوردنش زحمت کشید. 4000 فرهنگ متعدد در دنیا شناسایی شده بود که با این فرآیند رو به نابودی گذاشت.
وی، با بیان اینکه پیش از این بشر متناسب با محیط زیست و فرهنگ خود خانه‌سازی می‌کرد، در ادامه خاطرنشان کرد: هم‌اکنون به‌عنوان مثال در طرح مسکن مهر همه واحدها یکسان بدون هیچ ارتباطی با محیط و فرهنگ ساخته شده است که آسیب و لطمات اجتماعی خود را به‌همراه دارد. این شیوه توسعه فنی می‌خواهد همه چیز یکسان باشد.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه در الگوی نوسازی به‌تدریج نظریه وابستگی مطرح شد، ادامه داد: گویا کل دنیا درگیر یک ساخت ویژه است که در شهر ما تصمیم گرفته شود و همه نقاط دنیا با این الگوهای نوسازی ساخته شوند با این رویه آینده فرهنگ، تمدن و میراث بشریت رو به نابودی خواهد گذاشت.
دهه 70 با عنوان دهه توسعه فرهنگی به‌معنای احیای مبانی فرهنگی
معیدفر، با بیان اینکه در دهه 70 با عنوان دهه توسعه فرهنگی باید به احیای مبانی فرهنگی می‌پرداختیم، گفت: آن‌چه مهم است فرهنگ در بستر اجتماع شکل می‌گیرد اما در دهه 80 متوجه شدند این جامعه و اجتماعات بشری در حال نابودی هستند که نابودی فرهنگ را در پی دارد.
وی، ادامه داد: در دهه 80 به‌دنبال شناسایی علت نابودی جوامع بشری بودند. اینکه سدی زده می‌شد و همه شهرها و روستاهای بالا و پایین سد نابود می‌شدند و اهالی آن در حاشیه شهرها بدون داشتن هیچ هویت اجتماعی در شهرها اسکان می‌یافتند و به مصیبت‌های مختلف دچار می‌شدند.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه اگرچه اقدامات در حوزه توسعه اقتصادی و فنی برای افزایش بهره‌وری انجام می‌شد، اما آثار و تبعات اجتماعی را همراه داشت، در ادامه بر ضرورت مطالعه و بررسی آن تأکید و خاطرنشان کرد: در نهایت در دهه 90 یا همان دهه توسعه پایدار مطرح شد که نه تنها فرهنگ و جامعه در حال نابودی است بلکه محیط زیست هم مرزهای سقوط خود را طی می‌کند منابع زیرزمینی در حال ته‌نشین شدن هستند، آب، خاک و هوا آلوده شده‌اند و بهداشت مردم از بین رفته است.
تأکید توسعه پایدار به فرهنگ، اجتماع بشری و محیط زیست
معیدفر، با بیان اینکه در بحث توسعه پایدار باید به همه وجوه توجه شود، در ادامه خاطرنشان کرد: تأکید توسعه پایدار به فرهنگ، اجتماع بشری و محیط زیست است همه این موارد که نتیجه بحران‌های حاصل از صنعت جدید و توسعه اقتصادی با نوع نگاه فنی است مسئولیت اجتماعی مطرح می‌کند.
وی، با تأکید مجدد بر اینکه مسئولیت اجتماعی از درون این تغییرات مجامع بین‌المللی نسبت به توسعه فنی و اقتصادی ایجاد شد، افزود: بر این اساس هر نوع تغییری باید ارزیابی شود که این تغییر چه پیامدهایی برای عرصه‌های مختلف دارد. عنوان دقیق آن «مسئولیت اجتماعی شرکتی» است.
رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، در ادامه درباره مسئولیت اجتماعی شرکتی هم توضیح داد: این موضوع به این بر می‌گردد که یک شرکت یا بنگاهی و یا زیرساختی که در محلی برای بهره‌وری بیشتر ایجاد شده و در حال استفاده از سرمایه‌های اجتماعی و محیطی است، بر خلاف تصورش که در حال خدمت‌رسانی است در حال استفاده از ظرفیت‌ها و سرمایه‌های انسانی است که باید همه این سرمایه‌ها حفظ شوند.
معیدفر، با بیان اینکه اجبار شرکت‌ها برای پذیرفتن مسئولیت اجتماعی تصور غلطی است، گفت: نباید با قانون، مسئولیت اجتماعی را الزام‌آور کرد اساساً مسئولیت اجتماعی به این بر می‌گردد که تفکر، نوع نگاه و رویکرد در جامعه و افراد ذی‌نفع و در هر زمینهای ایجاد شود. با این تغییر رویکرد است که ما عملا به مسئولیت اجتماعی خود عمل کرده‌ایم.
نقطه بهینه مسئولیت‌پذیری اجتماعی آنجایی اتفاق می‌افتد که خیر عمومی به نقطه نهایی برسد
در ادامه پیش‌نشست همایش ملی «تجارب مسئولیت اجتماعی در ایران»، دکتر ابوتراب طالبی، دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، اظهار کرد که اگر از من پرسیده شود نقطه بهینه مسئولیت‌پذیری اجتماعی کجا اتفاق می‌افتد؟ پاسخ خواهم داد آنجایی که خیر عمومی به نقطه نهایی برسد.
وی، در ادامه خاطرنشان کرد: خصوصاً درباره مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها باید خیر جمعی و خصوصی وجود داشته باشد. چنان‌چه مسئولیت‌پذیری اجتماعی به رسیدن به نقطه تعادل و بهینه میان خیر عمومی و خصوصی در جامعه منتهی شود به سر منزل مقصود رسیده است.
این دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، طرح موضوع انسان‌گرایانه را در موضوع مسئولیت‌پذیری اجتماعی در سخنان دکتر معیدفر جالب دانست و در ادامه چند مثال را خاطرنشان کرد که نخستین تجربه کاری من درباره مسئولیت‌پذیری اجتماعی به 25 سال پیش برمی‌گردد که پژوهشی در شهر همدان بود و بعدها نتایج آن به‌صورت مقاله منتشر شد.
طالبی، فعالیت دیگر درباره مسئولیت‌پذیری اجتماعی را در منطقه نفت‌خیز عسلویه برشمرد و افزود: در آن زمان دوستان پتروشیمی پیشنهاد بررسی و ارزیابی تعهدات این سازمان را برای عمل به مسئولیت‌پذیری اجتماعی دادند و مایل بودند خواسته آن‌ها روایت شود؛ حال آن‌که ما شخصاً از مناطق مختلف و محله‌ها از جمله شهرک طالقانی(شهرک کارگری) بازدیدی داشتیم و گزارش ما مطابق میل دوستان پتروشیمی نبود.
برخورداری حداقلی بازنشستگان منطقه نفت‌خیز عسلویه برای گذران زندگی
این دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه خاطرنشان کرد: در نخستین نگاه، شهر دارای مراکز تفریحی خوبی بود، اما با بررسی بیشتر شاهد جوی فاضلابی بودیم که پیرزنان و پیرمردان که کارگران سابق پتروشیمی بودند روزها در کنار آن جوی فاضلاب زندگی سپری می‌کردند.
طالبی، با بیان اینکه برای استفاده از برق هر کسی در هر نقطه‌ای سیم‌کشی خودش را انجام داده بود و عملاً نظارت و کنترلی نبود، در ادامه تصریح کرد: کارگران بازنشسته امکان گذران اوقات فراغت سالمی را نداشتند این در حالی است که این بازنشستگان زمانی نیروهای مولد صنعت پتروشیمی در منطقه نفت‌خیز عسلویه بودند.
وی، نخستین آورده این صنعت برای اهالی منطقه را قربانی کردن حیات انسانی بود و اینکه در ظاهر توسعه، انسانیت انسان نابود شده بود، در ادامه افزود: شاید رصد از فراز آسمان نتایج دیگری را نشان دهد اما در عمل وضعیت تراژیک انسان را می‌توانستید در سیمای پیرزنان و پیرمردان ساکن در منطقه ببینید.
این دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه چندین قدم آن‌طرفتر یک اجتماع محلی با شماری دختر و پسر بودند که با یکدیگر ازدواج می‌کردند و یک اجتماع زنده و پویایی داشتند، ادامه داد: با استقرار صنعت پتروشیمی در این منطقه مسائل محیط کارگری مناطق و صنایع نفت‌خیز به آن اجتماع محلی هم سرریز شد.
طالبی، با بیان اینکه ساخت سنتی جمعیت زنان شهر آن اجتماع محلی هم تغییر کرده بود، گفت: همه این موارد به معنای از بین رفتن حیات انسانی و انسانیت بود.
وی، درباره تجربه دیگری در یکی از استان‌های آذربایجان هم توضیح داد که یک شرکتی که با داشتن کارخانجات متعدد از گسترده‌ترین شرکت‌هاست و مواد اولیه شیشه را تولید می‌کند در نزدیکی روستایی مستقر می‌شود که پیش از آن محصولات کشاورزی این روستا در کل منطقه بی‌نظیر بود. آن روستا اجتماع و زیست فرهنگی فعالی داشت و زیست‌جهانشان به‌معنای واقعی کلمه فعال بود و دائماً خودش را باز تولید می‌کرد.
شیوع ابتلا به سرطان در ساکنان منطقه روستایی محل استقرار شرکتی سازنده مواد اولیه شیشه در استان آذربایجان
این دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، با آغاز فعالیت این شرکت آثار سوء این فعالیت‌ها در سلامت جسمانی ساکنان محل هویدا شد، در ادامه خاطرنشان کرد: شمار مبتلایان به سرطان در منطقه افزایش یافت و در مرحله بعدی حیات اجتماعی روستا که جزو بزرگترین روستاهای منطقه بود برهم زده شد.
طالبی، با بیان اینکه این شرکت به‌تدریج زمینهای بیشتری را از این منطقه تصاحب کرد در ادامه از جوانان روستایی خواست تا در این صنعت مشغول شوند، ادامه داد: گفته می‌شود یکی از علل خشک شدن دریاچه ارومیه نه لزوماً به‌علت کاهش میزان آب ورودی، بلکه خشک شدن چشمه‌های داخل دریاچه علت آن بود.
وی، با بیان اینکه پس از استقرار آن شرکت منطقه کشاورزی کاملاً از میان رفت و حتی هشدار داده شد که از محصولات کشاورزی منطقه استفاده نشود، در ادامه خاطرنشان کرد که کشاورزان زمینشان را در قبال دریافت مبالغی فروختند. این امر یعنی تبدیل زندگی به پول، که من از آن به ابتذال کشیدن مفهوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی تعبیر می‌کنم.
این دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه نظام سرمایه‌داری این امکان را فراهم کرده است که پول میانجی همه چیز شود، در ادامه افزود: البته شاید این شرکت در قبال مسئولیت‌پذیری اجتماعی عنوان کند من برای حفظ سلامتی ساکنان محل بیمارستان می‌سازم اما در عمل محیط زنده و پویا به محیط مرده‌ای تبدیل شد.
مسئولیت‌پذیری اجتماعی به معانی داشتن تعهد و ضمانت در انجام فعالیت توسعه‌ای
طالبی، در ادامه سخنانش درباره مفاهیم نظری و مفهومی مسئولیت‌پذیری اجتماعی توضیح داد که آن مفهومی که من از مسئولیت‌پذیری اجتماعی در می‌یابم یعنی داشتن تعهد و ضمانت در انجام فعالیت توسعه‌ای. اما به‌لحاظ حقوقی اول اینکه چه شخصی و دوم اینکه برای چه کسی یا چه چیزی باید انجام شود، از پرسش‌های کلیدی در بحث مسئولیت‌پذیری اجتماعی است.
وی، با بیان اینکه مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها جزو مهم‌ترین‌هاست، در ادامه گفت: دکتر معیدفر در سخنانشان به‌خوبی اشاره کردند که در نظام فرآیند سرمایه‌گذاری کار به مرحله بحران رسیده بود و همه چیز در حال از دست رفتن بود.
دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه مسئولیت‌پذیری اجتماعی فراتر از این مسایل است، در ادامه خاطرنشان کرد که این پرسش همواره مطرح است که مسئولیت چه کسی، فرد، گروه، نهاد، موسسه، سازمان، جامعه اجتماع دولت و ملت؛ کدامیک؟
طالبی، با اعتقاد به اینکه محدود کردن مسئولیت‌پذیری اجتماعی در چارچوب شرکت‌ها به‌معنای غفلت از مسئولیت بزرگتری است که دولت‌ها به‌معنای حکمرانی و حکومت برعهده دارند و شاید این مسئولیت‌پذیری اجتماعی را باید در خارج از کشور و در سطح بین‌المللی دید.
وی، با بیان اینکه در پاسخ به پرسش مخاطب مسئولیت‌پذیری اجتماعی کیست؟ باید گفت همه افراد در همه سطوح و در ادامه توضیح داد که در مرحله نخست باید حیات انسانی که بخشی از زیست‌جهانی است را در نظر گرفت. باید ساعت و نوع کار به‌گونه‌ای تعریف شود که انسانیت‌زدایی اتفاق نیفتد.
دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه با نظام سرمایه‌داری 5000 زبان در حال از میان رفتن هستند، ادامه داد: این در حالی است که ما با زبان تفکر می‌کنیم و با از میان رفتن زبان، نوعی از زندگی و اندیشیدن را نابود می‌کنیم.
هر کس پول و قدرت بیشتری دارد باید میزان مسئولیت‌پذیری‌اش بیشتر باشد
طالبی، با بیان اینکه برای پاسخ دادن به این پرسش که مخاطب مسئولیت‌پذیری اجتماعی چه شخصی است؟ باید تک تک مشکلات را شکافت، در ادامه با طرح این پرسش که آیا میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی برای همگی یکسان است؟ باید گفت خیر، در ادامه خاطرنشان کرد که هر کس پول و قدرت بیشتری دارد باید میزان مسئولیت‌پذیری‌اش بیشتر باشد. باید درباره مسئولیت اجتماعی همه گروه‌ها و صنوف اعم از پزشکان، صنایع و حتی دانشگاه‌ها صحبت کرد.
این دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، در ادامه با ارائه مثالی از دوران تصدی پست مدیریت گروه گفت: ما در دانشگاه‌ها با دانشجویان و گروه‌های علمی چه می‌کنیم؟ ما به‌عنوان کسانی که در اجتماع علمی فعالیت داریم تنها نباید مسئولیت‌پذیری اجتماعی را از حوزه اقتصادی انتظار داشته باشیم.
طالبی، با بیان اینکه ما باید خودمان را هم مورد پرسش قرار دهیم، ادامه داد: آیا با دانشجویان با تحقیر رفتار می‌کنیم؟ وقتی گفته می‌شود مسئولیت چه کسی این یک امر انتزاعی نیست و دوستانی که همایش را برگزار می‌کنند، باید این مسایل را به‌درستی باز کنند.
وی، با بیان اینکه درباره این موضوع که مسئولیت در برابر چه کسانی هم باید موضوع موشکافانه بررسی و ارزیابی شود، در ادامه افزود: هم‌اکنون ما باید دائماً درباره شهر و شهرنشینان، مهاجران افغان، کودکان و نوجوانان صحبت می‌کنیم.
دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، آخرین پرسش و نکته را آن دانست که در چه بعدی؟ اجتماعی، فرهنگی، محیط‌زیستی و اخیراً مباحثی درباره حوزه فضای مجازی که در حال اتفاق افتادن است، در ادامه تصریح کرد
سروش