کتاب«بازگشت به رام‌الله» با متنی روان با مخاطب خوب ارتباط برقرار کرده است

وی، با بیان این‌که کتاب «بازگشت به رام‌الله» روایت جدیدی را از تحولات اسرائیل و فلسطین بازگو می‌کند، در ادامه افزود: با وجود آن‌که بررسی مسائل اسرائیل از فعالیت‌های من است اما این کتاب نخستین رمانی بود که درباره فلسطین مطالعه می‌کردم و برای من تازگی داشت.

استفاده برغوثی از واژه‌هایی چون مهاجر، غربت و دوری از وطن برای بسیاری از خوانندگان بیگانه است

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با بیان این‌که نکاتی را در خصوص ترجمه این کتاب یادداشت و به مترجم آن ارائه می‌کنم، خاطرنشان کرد: من در مواردی انگشت‌شمار دقیقاً متوجه منظور متون کتاب نشدم. اما از چندین جهت این کتاب برای من جالب بود این‌که نویسنده این کتاب وقتی درباره مفاهیمی چون مهاجر، غربت و دوری از وطن صحبت می‌کند برای ما به‌عنوان یک ایرانی مفهومی غریب است اما من کوشیدم خود را به‌جای نویسنده کتاب بگذارم و به‌عنوان یک فلسطینی به اطرافم بنگرم و دریافت با آن حسی که من نسبت به ایران و وطنم دارم قابل مقایسه نیست.

براتی، با بیان این‌که شاید من حتی در ورودی درک این موضوع هم قرار ندارم، تصریح کرد: باید در شرایط ناخوشایند آن قرار گرفت تا بلکه بتوان آن وضعیت و این‌که نویسنده عنوان می‌کند ما در یک لحظه در وطن خود به غریب تبدیل شدیم را درک کرد.

وی، ادامه داد: در کتاب آمده است من برای تحصیل به مصر رفته بودم جنگی اتفاق افتاد و پس از آن ما دیگر مالک سرزمین‌مان نبودیم و نیز تعیین‌کننده سرنوشت سرزمین خودمان نیستیم و این سرزمین به دیگری تعلق داشت.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با اشاره به جنگ 6 روزه 1967 و این‌که پس از این جنگ کرانه باختری، نوار غزه، قدس شرقی، بلندی‌های جولان و صحرای سینا به تصرف کامل اسرائیل در می‌آید، در ادامه خاطرنشان کرد: بدین‌ترتیب کاملاً سرنوشت مردم مناطق فلسطین، اردن، مصر و سوریه تغییر کرد.

اسرائیلی‌ها پس از جنگ نکبت وجود خودشان را دیکته و بر منطقه تحمیل کردند

براتی، با اشاره به تأسیس اسرائیل در سال 1948 متعاقب جنگی به تعبیر اسرائیلی‌ها جنگ استقلال و به تعبیر فلسطینی‌ها جنگ نکبت، تصریح کرد: پس از این جنگ، اسرائیلی‌ها وجود خودشان را دیکته و بر منطقه تحمیل کردند.

وی، با بیان این‌که به گفته نویسنده کتاب در زمانی که در مصر تحصیل می‌کردم برای یک لحظه و پس از چند روز برای سرزمین مادری خودم به یک غریب تبدیل شدم، ادامه داد: با این اتفاق به یک‌باره تحصیل عادی در کشور مصر برای نویسنده تغییر می‌کند روادیدش موقت و وضعیتش نامشخص می‌شود و اقامتش در آن کشور زیر سئوال می‌رود. ناگزیر است هر سال روادیدش را تمدید کند و دیگر امکان بازگشت به سرزمین خودش را ندارد و تا زمان بازگشت به سرزمین مادری خودم(رام‌الله) 30 سال زمان می‌برد.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با بیان این‌که نویسنده کتاب عنوان می‌کند که پس از توافق اسلو برای نخستین بار می‌تواند به فلسطین و کرانه باختری برگردد، افزود: تصور و درک این وضعیت بسیار دشوار است. موضوع دیگری که نویسنده مطرح می‌کند این است که زمانی روی پل روداروند قرار دارد از خودش می‌پرسد به کجا می‌روم؟ آیا دارم به‌سمت کرانه باختری می‌روم؟ یا به‌سمت فلسطین، به‌سمت سرزمین‌های اشغالی و یا به‌سمت اسرائیل و حکومت خودمختاری می‌روم به اسم یهودا و سامری؟

براتی، با بیان این‌که فلسطینی‌ها در زمان بازگشت همواره به این می‌اندیشند که به کجا می‌روند؟ در ادامه تصریح کرد: فلسطینیان همواره این پرسش که در کجا زندگی می‌کنیم؟ و این ابهام و احساس ناقص را همواره نسبت به موطن و محل زندگی خود دارند که درک این موضوع برای ما در ایران بسیار دشوار است، اما نویسنده می‌کوشد با عبارتی این حس را در خواننده ایجاد کند. زمانی که من به‌عنوان یک ایرانی و فارسی‌زبان با مطالعه کتاب این حس را نسبت به وطن خودم با یک فلسطینی در کرانه باختری مقایسه و درک کنم این بدان معناست که مترجم توانسته به‌خوبی متن را ترجمه کند.

انتقال حس موقتی بودن هدف دیگر نویسنده از نگارش کتاب«بازگشت به رام‌الله» بوده است

وی، با بیان این‌که حس دیگری که نویسنده قصد داشته است درباره‌اش صحبت و به خواننده منتقل کند، احساس موقتی بودن است، در ادامه افزود: هم‌اکنون ما در کشور با بیش از 80 میلیون نفر جمعیت زندگی می‌کنیم در سال 1948 حدود 700 هزار آواره فلسطینی در دنیا وجود داشت که پس از جنگ از موطن خود آواره شدند که این تعداد هم‌اکنون به 5 میلیون آواره فلسطینی رسیده است و در جنگ اخیر احتمال افزایش شمار آوارگان فلسطینی وجود دارد.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با بیان این‌که در زمان نگارش کتاب سال 2000 میلادی شمار آوارگان فلسطین 3 میلیون 500 هزار نفر بوده است، در ادامه اظهار کرد: این تعداد فلسطینی که از سرزمین خود آواره شدند و به کشورهای دیگر مهاجرت کردند امیدوار بودند که به‌زودی به موطنشان برگردند اما شمار فراوانی از آن‌ها هیچ‌گاه این فرصت را پیدا نکردند که مجدداً به زادگاهشان بازگردند.

براتی، با بیان این‌که موضوع دیگری که در این کتاب توجه من را جلب کرد استفاده از واژه‌های کشور و دولت برای رژیم غاصب صهیونیستی اسرائیل بود، در ادامه خاطرنشان کرد: نویسنده در تاریخ نگارش این کتاب این امید را داشته است تا یک راهکار سیاسی صلح‌آمیز پیدا شود. البته چندین احزاب بزرگ فلسطینی هم‌چنان تأکیدشان بر مذاکرات و راهکارهای مسالمت‌آمیز و تحقق راهکار دو دولتی است و برای مناقشه اسرائیل و فلسطین راهبرد مقاومت را دنبال نمی‌کنند.

وی، با بیان این‌که به‌نظر می‌رسد نویسنده تا حدود زیادی انتقاداتی به این رویکرد دارد، در ادامه تصریح کرد: با توجه به این‌که کتاب در دوره‌ای به رشته تحریر در آمده است که که هنوز این ایده زنده و نسبت به حال‌حاضر بسیار جدی‌تر مطرح بود.

با توافق اسلو سازمان آزادی‌بخش فلسطینی موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، در ادامه توضیح داد: با توافق اسلو در سال 1993 سازمان آزادی‌بخش فلسطینی به‌عنوان اصلی‌ترین تشکیلات فلسطین موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت. در مقابل اسرائیل هم سازمان آزادی‌بخش فلسطین را به‌عنوان نماینده فلسطین به‌رسمیت می‌شناسد و مقرر می‌شود 2 طرف دشمنی و مبارزه مسلحانه را کنار بگذارند.

براتی، ادامه داد: پس از توافق اسلو اول 2 سال بعد در سال 1995 توافق اسلو دوم شکل گرفت که به‌موجب آن تشکیلات خودگردان فلسطینی در کرانه باختری به وجود آمد. در واقع طبق روایتی که نویسنده کتاب از سال 1996 انجام می‌دهد وی در سال‌های 1996 و 97 (سال‌های نخستین ایجاد تشکیلات خودگردان) به رام‌الله برمی‌گردد. یعنی در دورانی که فلسطینی‌ها از طریق مذاکره دستاوردهایی را به‌دست آوردند.

وی، با بیان این‌که نویسنده می‌خواهد روایتی را از این دستاورد داشته باشد، گفت: درصدد آن است تا نقاط ضعف و قوت این دستاوردها را بیان کند. اما در نهایت وقتی ما به وضعیت فعلی اسرائیل و فلسطین نگاهی می‌اندازیم در می‌یابیم که در حال‌حاضر از شرایطی که نویسنده آن را به تصویر کشیده است بسیار دور شده‌ایم هم‌اکنون در شرایطی هستیم که در اوایل سال 2023 دولتی در اسرائیل تشکیل شده است که مذهبی‌ترین و راستگراترین دولت تاریخ اسرائیل است. این در حالی است که تا پیش از سال 2023 این صحبت را در اسرائیل نداشتیم که کرانه باختری به خاک اسرائیل الحاق شود. به‌عبارتی کرانه باختری به بخشی از خاک اسرائیل تبدیل شود.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با اشاره به اشغال خاک کرانه باختری و شهرک‌‌سازی اسرائیل در ادامه تصریح کرد: امروزه شمار شهرک‌های عمده اسرائیل 120 و با شهرک‌های آوت پست(کوچک) به 230 مورد رسیده که در میان آن‌ها جاده‌هایی کشیده شده است که تنها اسرائیلی‌ها می‌توانند در آن تردد داشته باشند و فلسطینی‌ها حتی حق ورود به آن مسیرها را ندارند.

براتی، با بیان این‌که هم‌اکنون 750 هزار اسرائیلی در منطقه کرانه باختری ساکن هستند، افزود: در اوایل سال 2023 میلادی به‌طور رسمی طرحی در کابینه اسرائیل عنوان شد که کرانه‌باختری به خاک اسرائیل الحاق شود.

وی، با بیان این‌که زیربنای توافق اسلو شکل‌گیری دولت مستقل فلسطینی در مرزهای 1967 است، در ادامه خاطرنشان کرد: یعنی کرانه باختری، نوار غزه و قدس شرقی که اسرائیلی‌ها به‌سختی زیربارش می‌رفتند این بدان معناست که زیربنای توافق اسلو توسط اسرائیلی‌ها در حال‌ از بین رفتن است.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، ادامه داد: البته اسرائیلی‌ها انتقاداتی به فلسطینی‌ها دارند و عنوان می‌کنند پس از توافق اسلو به فلسطینی‌ها امتیازات فراوانی داده شد اما در مقابل گروه‌های مقاومت تشکیل شد و از امتیازات داده شده سوءاستفاده کردند و به‌سمت اسرائیلی‌ها موشک پرتاب شد.

شرایط حال‌حاضر اسرائیل و فلسطین با تصویر ترسیم‌شده نویسنده متفاوت است

براتی، با بیان این‌که شرایط حال‌حاضر اسرائیل و فلسطین با تصویر ترسیم‌شده نویسنده متفاوت است، افزود: این فاصله با توجه به تغییرات میدانی در کرانه باختری و شمار فراوان شهرک‌های اسرائیلی این تفاوت‌ها حاصل شده است.

وی، در ادامه با ذکر مثالی توضیح داد: این به‌مثابه آن است که گفته شود یک پیتزا میان دو نفر تقسیم شود اما به یکی از آن دو نفر گفته شود شما شروع نکن اما دیگری شروع کند سپس در 60 درصد باقی‌مانده مجدداً خواسته شود سهم میان همان دو نفر تقسیم شود. در همه این سال‌ها این اتفاق در سرزمین‌های اشغالی و فلسطین تاریخی(اسرائیل) افتاده است.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با بیان این‌که با وجود تنازلاتی در فلسطین و در جریان مذاکرات فلسطینی‌ها با وجود همه عقب‌نشینی‌ها دستاوردهایی وجود داشته است، در ادامه افزود: حال این پرشس مطرح می‌شود که این دستاوردها چه بوده و تا چه میزان اهمیت دارد؟

براتی، با بیان این‌که در رسانه‌های ایران به این موضوع کمتر پرداخته شده است و این موضوع را بسیار کم‌رنگ و بی‌ارزش می‌بینند، در ادامه تصریح کرد: در جریان توافق اسلو تشکیلات خودگردان فلسطین به‌وجود آمد و مقرر شد در نوار غزه و کرانه‌باختری مسئولیت را برعهده بگیرند. طبق آن توافقات کرانه باختری به 3 ناحیه تقسیم شد که این نوعی عقب‌نشینی طرف فلسطینی بود.

وی، در ادامه توضیح داد: این 3 ناحیه شامل مناطق A، B و C بود. ناحیه A در کرانه باختری 18 درصد خاک و شهرهای اصلی را شامل می‌شود، شهرهایی چون رام‌الله، طولکرم، جنین، نابلس و چند شهر دیگر که شهرهای اصلی فلسطین محسوب می‌شوند. اداره این‌ها به‌لحاظ مدنی و سیاسی و هم اداره امنیتی به‌طور کامل به تشکیلات خودگردان واگذار شد. منطقه B که شامل 22 درصد از خاک کرانه باختری است اداره مختلط دارد اداره امور سیاسی و مدنی آن برعهده تشکیلات خودگردان فلسطینی و اداره امنیتی آن که بیشتر مناطق روستایی را شامل می‌شود بر عهده اسرائیل است. اما منطقه C که 60 درصد خاک کرانه باختری است مناطق خالی از سکنه و کاملاً در اختیار اسرائیل است و اداره سیاسی و مدنی و امنیتی آن‌ برعهده اسرائیل است.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، با بیان این‌که بیشتر شهرک‌های ساخته‌شده از منطقه C کرانه باختری آغاز و حتی وارد منطقه B هم شد، افزود: در عین‌حال ساختاری در کرانه باختری و غزه ایجاد شد که به‌سمت شکل‌گیری دولت موقت حرکت کرد اگرچه هیچ‌گاه نتوانست به دولت واقعی تبدیل شود چون اسرائیلی‌ها مانع از آن می‌شوند که در جنگ اخیر این گفتمان مجدداً زنده شد.

در رسانه‌های مختلف درباره راهکار دو دولتی و تشکیل دولت فلسطین صحبت می‌شود

براتی، با بیان این‌که در رسانه‌های مختلف و مقامات کشورهای متعدد درباره راهکار دو دولتی و تشکیل دولت فلسطین صحبت می‌کنند، ادامه داد: اما اسرائیلی‌ها اخیراً طرحی را به پارلمان برده‌اند که 99 نفر از 120 نماینده آن‌را تأیید کردند که ما با تشکیل یک‌طرفه دولت مستقل فلسطینی مخالف هستیم چون ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا بر این موضوع تأکید دارند و عنوان می‌کنند پس از جنگ باید مسیری را برویم که نقطه پایان تشکیل دولت مستقل فلسطین باشد.

وی، ادامه داد: با این اوصاف ما باید برای دولت فلسطین یکسری دستاوردهایی را طی مذاکرات انجام‌شده ببینیم اما این دستاوردها نامتقارن است، دستاوردی که اسرائیل به‌دست آورده با طرف فلسطینی قابل مقایسه نیست طرف اسرائیلی مشروعیت بین‌المللی به‌دست آورده و توسط بزرگترین نماینده دولت فلسطینی به‌رسمیت شناخته شده است اما در مقابل طرف فلسطینی تنها تشکیلات موقتی را به‌دست آورده است.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، افزود: اسرائیلی‌ها عنوان می‌کنند ما می‌خواهیم در غزه همان وضعیتی را داشته باشیم که در کرانه باختری داریم یعنی آزادی عمل در عملیات داشته باشیم، به‌عبارتی هر زمانی اراده کردیم وارد این منطقه بشویم و عملیات مدنظرمان را انجام داده و برگردیم نمونه بارز آن زمانی بود که وارد بیمارستانی شدند و 3 نفر را هدف قرار دادند و ادعا کردند آن‌ها افراد عادی نبودند و عضو گروه‌های مقاومت بودند. اما پس از انتشار فیلم آن مشخص شد آن‌ها در قالب بهیار و کادر درمان و بیمار بودند.

براتی، با بیان این‌که وزیر دفاع اسرائیل برای توضیح آزادی در عملیات ماجرای فوق را بیان کرد که ما در غزه همین را می‌خواهیم و در ادامه افزود: وزیر دفاع اسرائیل مطرح کرد که ما باید به‌قدری آزادی عمل داشته باشیم که هر زمان و هر جا حتی در منطقه A با تشکیلات خودگردان فلسطینی وارد منطقه بشویم عملیات مورد نظر را انجام و هر تغییری در واقعیت میدانی ایجاد و سپس خارج شویم.

وی، ادامه داد: خواسته اسرائیلی‌ها این است که وارد اموری نظیر شهرداری‌ها نشوند اما در صورت لزوم امنیت منطقه را برقرار بکنند، پس باید درباره دستاوردهای نامتقارن اسرائیل و فلسطین در جریان مذاکراتشان صحبت کنیم در این ارتباط طرف فلسطینی دستاورد نیم‌بندی را به‌دست آورد. البته با این امید که از سال 93 تا 98 طی یک دوره 5 تا 6 ساله این موضوع تکمیل شود و فلسطین به‌سمت تشکیل دولت مستقل حرکت کند.

این دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، افزود: این روند قرار بود در سال 2000 میلادی به پایان برسد که این اتفاق نیفتاد مدت‌ها دوره‌های موقتی تمدید شد یک انتخابات در سال 2006 در فلسطین برگزار شد که در آن گروه حماس پیروز شدند اما سپس با گروه فتح به اختلاف برخوردند و نوار غزه را به‌دست گرفتند و تشکیلات خودگردان را به‌طور کامل خارج کردند

براتی، خاطرنشان کرد: از آن پس به بعد ارتباط منسجمی میان نوار غزه و تشکیلات خودگردان وجود ندارد صحبت‌هایی درباره آینده می‌شود که مجدداً به‌سمت توافق حرکت خواهند کرد در مجموع به‌نظر می‌رسد همین دستاوردهای نامتقارن برجسته است. یک فلسطینی عنوان می‌کند من با افسر و پلیس فلسطینی طرف هستم اما در نهایت تعیین‌کننده افسر اسرائیلی است به‌عبارتی تعیین‌کننده اصلی مسائل امنیتی طرف فلسطینی نیست.

در ادامه این نشست، مهدی احمدی، دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، در ابتدا درباره مشخصات ظاهری کتاب گفت: کتاب «بازگشت به رام‌الله» نوشته مرید برغوثی، ترجمه «مریم زمانی» و ویراستاری خانم سرشار در انتشارات قم کتابستان معرفت در سال 1401 چاپ و منتشر شده است. برغوثی متولد 1344 و درگذشته 2021 میلادی است و در مدت زندگی جز تبعید، اشغال و مهاجرت چیز دیگری ندید، من به شخصه وقتی سرگذشت او را خواندم همزاد پنداری شدیدی با او داشتم. برغوثی در تمام عمرش به‌جز 20 سال و اندی که در فلسطین بود دائماً در تبعید و غربت بوده است.

کتاب «بازگشت به رام‌الله»، برنده جایزه ادبی «نجیب محفوظ» است

وی، با بیان این‌که این کتاب برنده جایزه ادبی «نجیب محفوظ»  بوده است، افزود: او در نزدیکی رام‌الله متولد شده است و برای ادامه تحصیل به مصر مهاجرت کرد و در رشته زبان و ادبیات انگلیسی تحصل کرد همسرش یک نویسنده مصری است که مدرک دکترایش را در آمریکا اخذ کرده است. حاصل این ازدواج هم پسری به اسم تمیم است.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، با اشاره به دشواری‌های زندگی مرید برغوثی گفت: او پس از اخذ مدرک دکتری در مصر به بوداپست مجارستان تبعید شد و پس از 30 سال در سال 1996 به رام‌الله بازگشت. مرغوثی در این کتاب کوشیده است بیان کند شرایطی برای فلسطین ایجاد شده است که تاکنون هیچ کشوری آن را تجربه نکره است از جمله این‌که فلسطین تنها نامش بر روی کاغذ است و در هر جای دنیا به اسم پاسبورت شخصیت حقیقی که باید باشد وجود ندارد و یک شخصیت مجازی برای کشور فلسطین محسوب می‌شود که این برای نویسنده بسیار نگران‌کننده است.

احمدی، با اشاره به این‌که این برای کشوری که هویت بسیاری در پیشینه خود دارد دردناک است، افزود: در گذشته در کرانه باختری هم جمعیت عرب و هم جمعیت اسرائیلی زندگی می‌کرده است و خودش عنوان می‌کند من 4 سال از کشور اسرائیل بزرگتر هستم او متولد 1944 و اسرائیل در سال 1948 ایجاد شده است. او حدود 5 شخصیت را در داستان خود مطرح می‌کند یکی «کنستانت مرفاوی»، روزنامه‌نگار مشهور فلسطینی که توسط موساد ترور شد. دیگری «ناجی علی»، از کاریکاتوریست‌های مشهور خاورمیانه و جهان عرب است که آن هم به‌طرز مشکوکی به قتل رسید که هر دو این افراد بسیار بر روی شخصیت و رمان روایت‌شده تأثیر بسزایی داشته است.

وی، ادامه داد: شخصیت دیگر «منیب برغوثی» برادر «مرید برغوثی» است که از دوران کودکی بر روی شخصیت او تأثیر بسزایی داشته است و به‌طرز مشکوکی کشته می‌شود و دو شخصیت دیگر فرزند و همسرش بودند.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، با بیان این‌که علت پیچیدگی‌های مسائل خاورمیانه مربوط به موضوع اشغال فلسطین است، در ادامه خاطرنشان کرد که همه محنت، آوارگی فلسطینیان و درماندگی آن‌ها از اشغال آغاز شده است و تاکنون ادامه دارد.

نگاه برغوثی در کتاب نه سیاسی بلکه شاعرانه و رمانتیک است

احمدی، با بیان این‌که نگاه برغوثی نه سیاسی بلکه شاعرانه و رمانتیک است، گفت: در مقطعی از زمان و در دوران انورسادات به‌علت فعالیت‌هایی از مصر به بوداپست مجارستان تبعید می‌شود. خودش عنوان می‌کند دلایلی را آوردم که من کاری نکرده‌ام.

وی، ادامه داد: برغوثی ادبیات پایداری را در ادبیات جهان عرب مطرح می‌کند و همین علت شهرتش می‌شود پس از کسب جایزه ادبی نجیب محفوظ این کتاب به زبان انگلیسی هم ترجمه چاپ و منتشر شد و بدین‌ترتیب جهان با این مجموعه آشنا شدند. مرغوثی در این مجموعه داستان زندگی خود و این‌که در چه خانواده‌ای بزرگ شده است را روایت می‌کند او در سنین جوانی برای ادامه تحصیل به مصر مهاجرت می‌کند و این درد غربتی که برغوثی مطرح می‌کند بسیار دردآور است. برای نویسنده‌ای که همه اعضای خانواده‌اش با پاسبورت‌های مختلف در سراسر جهان پراکنده هستند بدون آن‌که سرزمین مستقلی داشته باشند.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، افزود: برغوثی در بخشی از کتاب درباره خاطراتش عنوان می‌کند ما به فرانسه رفتیم ایست و بازرسی بود و اعضای خانواده من با پاسبورت ملیت‌های مختلف در آن‌جا حضور داشتند این برای یک شاعر دردآور است که در کشور دیگری جمع می‌شوند در یک هتل یعنی حتی منزلی برای سکونت نداشتند خودش عنوان می‌کند حتی قهوه‌ساز منزلم به من تعلق نداشت، حتی گل‌هایی که در گلخانه کاشته بودم و مبلمان محل سکونتم به من تعلق نداشت به حد بی‌هویتی رسیده بودم. این داستان برای من‌که دانشجوی علوم سیاسی هستم و ما مباحثی چون قدرت، منافع ملی و تسلیحات سر و کار دارم بیگانه است.

اشغال، سرآغاز رنج فلسطینیان از دیدگاه برغوثی

احمدی، توضیح داد: مرید برغوثی با این‌که 3 فاکتور را در مشخصات کتاب مطرح می‌کند عنوان می‌کند عامل اصلی شروع رنج اشغال است دومین عامل را مردم فلسطین می‌داند که بسیاری آواره شدند، بسیاری امیدی به بازگشت به سرزمین‌شان ندارند و بسیاری هم با اسرائیل همکاری می‌کنند و در نهایت سومین عامل را هم راه حل مشکلات کشور اسرائیل و نه از بعد نظامی می‌داند.

وی، با اشاره به این اصطلاح که رام‌الله هنوز سرزمین «صبر و صنوبر» است، گفت: این بدان معناست که در عین ناامیدی به آینده امیدوار است.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، با اشاره به‌وجود نقدهایی به این کتاب، در ادامه خاطرنشان کرد: از جنگ جهانی دوم به بعد تا سال 1991 جهان براساس مکتب رئالیستی و قدرت بوده است که مرید برغوثی با وجود آشنایی با این مباحث اما آن‌ها را به‌خوبی درک نکرده است که مسائل فلسطین با مسائل شاعرانه و رمانتیک حل نمی‌شود.

احمدی، تصریح کرد: قراردادهای اسلو 1 و 2 ، کمپ دیوید و ... اجرا شد و آن افتضاحاتی که جهان عرب در سال 1967 مرتکب شدند و از اسرائیل شکست خوردند سپس یاسر عرفات مجدداً با اسحاق رابین و بیل‌کلینتون قراردادی را می‌بندد. این در حالی است که وقتی اسرائیل به رسمیت شناخته می‌شود بسیاری از دستاوردهای مردم فلسطین نادیده گرفته می‌شود و بدین‌خاطر است که وضعیت غزه و کرانه باختری پیچیده‌تر، سخت‌تر و غیرقابل پیش‌بینی می‌شود و هر روز شاهد اتفاقات جدید در این منطقه هستیم.

بی‌توجهی برغوثی به بی‌هویتی فلسطینیان در مقایسه با به رسمیت شناخته شدن اسرائیلی‌ها از نقدهای منتقدین

وی، با بیان این‌که از نگاه فلسطینیان یاسر عرفات به‌عنوان شخصیتی شناخته می‌شد که می‌تواند مسایل فلسطین را حل ‌کند، در ادامه افزود: اما در صورت واقع‌بین بودن در می‌یابیم که همه قراردادهایی که بسته شد کاری از پیش نبرد و اسرائیل در سراسر جهان و مجامع بین‌المللی به رسمیت شناخته شد در مقابل فلسطینیان نه پاسبورت و ویزایی برای‌شان صادر می‌شد و تنها اعتبار آن‌ها بر روی کاغذ بود که نویسنده به این مسائل نپرداخته است.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، ادامه داد: نویسنده عنوان می‌کند چون من در جنبش دانشجویی بودم و انورسادات قراردادی با اسرائیل بست به همین‌خاطر من تبعید شدم وگرنه ما با جهان سیاست با مطالعه این کتاب در می‌یابیم آن جهان رئالیستی به نویسنده این اجازه را نمی‌دهد موضوعات و ذهنیاتش را به کرسی بنشاند.

احمدی، درباره دومین نقد خود از کتاب گفت: شخصیت نویسنده در این مجموعه کاملاً محافظه‌کارانه است در مواردی تلنگرهایی می‌زند حتی از اسرائیل به‌صراحت نقد نمی‌کند و تنها عنوان می‌کند برخی مردم و یا خود اسرائیل.

برغوثی آینده روشنی را برای فلسطین ترسیم نمی‌کند

وی، درباره سومین نقدش هم اظهار کرد: مرید برغوثی آینده روشنی را برای کشور فلسطین ترسیم نمی‌کند و نتیجه‌گیری نویسنده برای خواننده جالب نیست خواسته برغوثی در پایان داستان مشخص نیست و برای خواننده گنگ و مبهم است. چهارمین قد وارده به این کتاب آن است که برغوثی مسائل و حتی موضوعات ریز روزمره را هم در کتاب آورده است که این موضوع برای خواننده جالب نیست. مطالب فصل اول و پنجم با هم هیچ فرق اساسی ندارد و می‌توان برخی فصول را هم حذف کرد.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، با بیان این‌که با وجود این نقاط ضعف نقاط قوتی هم در کتاب وجود دارد، در ادامه خاطرنشان کرد: از نقاط قوت آن آن روحیه شاعرانه و رمانتیک نویسنده است و در حقیقت با این مجموعه با جهان عرب و این ادبیات آشنا شد. نویسنده تلفیقی از احساس شادی، پشیمانی و اندوه را در کتاب بیان می‌کند و هیچ‌وقت خودش را تسلیم نمی‌کند. برخلاف افرادی که پس از ورود عده‌ای به خاک میهنشان به اضطراب دچار می‌شوند.

احمدی، در ادامه توضیح داد: چون نویسنده بسیار در تبعید بوده است با وجود آن‌که تحت‌تأثیر غربت بوده است اما احساس سرگشتگی زیادی در متون کتاب نمی‌بینید. نقطه قوت دیگر کتاب کیفیت ظاهری کتاب است که بسیار خوب و مادرانه‌ای که سرزمین فلسطین را در آغوش کشیده است که می‌تواند معنا داشته باشد.

یاسینی، دبیر ترجمه کتاب، هم با بیان این‌که وقتی صحبت از مشخصات کلی کتاب شد این انتظار را داشتم این مطلب عنوان شود طرح روی جلد اثر سلیمان منصور نقاش معاصر فلسطینی است، در ادامه افزود: ما هم‌زمان با این کتاب مجموعه دیگری هم داشتیم که آن سرنوشت فلسطین بود به‌عبارتی روی دو روایت متفاوت هم‌زمان کار می‌شد بازگشت به رام‌الله یک روایت شاعرانه است و دومی سرنوشت فلسطین را به‌صورت تاریخی روایت می‌کند.

وی، با بیان این‌که در دومین کتاب روایت تاریخی از زبان یک خبرنگار آمریکایی است، گفت: موضوع دیگر این است که شما از نگاه سیاسی انتقاد کردید اما شاید اگر شما هم شاعر بودید و در بازگشت به سرزمین‌تان آن‌را ویران شده می‌دیدید چیزی غیر از این نمی‌توانستید روایت کنید.

یاسینی، ادامه داد: اما من معتقدم این کتاب با حس شاعرانه به‌خوبی احساسات خواننده را برانگیخته است هر چند در زمان نگارش این کتاب این اتفاقات اخیر نبود و با این اتفاقات کتاب دردناک‌تر می‌شد.

در ادامه احمدی، با بیان این‌که دردناک‌تر از آن این است که برادر برغوثی در خارج از فلسطین کشته می‌شود و زمانی که مادر و سایر اعضای خانواده‌اش در جایی از جهان دورهم جمع می‌شوند انسان تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، افزود: یک حس مادرانه‌ای در خارج از مرزهای بزرگ شده ایجاد می‌شود این برای یک شاعر که برخلاف دیگر نویسندگان روح لطیفی دارد بسیار دردناک است و کمتر شاعری این‌ها را بازگو می‌کند.

متن روان، ساده و گویا، نقطه قوت کتاب «بازگشت به رام‌الله»

وی، متن روان، ساده و گویای کتاب را نقطه قوت دیگری برای کتاب «بازگشت به رام‌الله» برشمرد و افزود: این متن برای مخاطب قابل فهم است که نتیجه ترجمه خوب آن است که باید به خانم زمانی تبریک گفت. هم‌چنین اصطلاحات کتاب در بخش پاورقی شرح داده شده است که این فهم و درک متن را برای خواننده تسهیل می‌کند.

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، پیوستگی مطالب را از دیگر نقاط قوت کتاب دانست و خاطرنشان کرد: برغوثی آمده است اصطلاحات روزمره مرسوم در جامعه را با روحیه لطیف شاعرانه با استفاده از تمثیل و تشبیهات بیان کرده است. برای من که رشته تحصیلی‌ام ادبیات نیست جالب بود. هم‌چنین این کتاب بعد اجتماعی بسیار خوبی دارد و نویسنده با روحیه لطیف شاعرانه خود سرزمین و مالکیت خودش، فلسطین را به جهانیان معرفی می‌کند.

احمدی، ادامه داد: استفاده از اماکن ریز نظیر رام‌الله، نابلس و اسامی خاص از دیگر نقاط قوت این کتاب است فلسطینیان خود اذعان می‌کنند در صفحات اجتماعی برای جست‌وجوی تابعیت خود اصلاً کشوری به اسم فلسطین وجود ندارد و این بسیار دردناک است و ناگزیر است خود را با پاسبورت جارستانی، اردنی، و لبنانی معرفی کند. نویسنده در این کتاب به‌طور محسوسی از مصیبت‌هایی که جهان عرب به‌ویژه لبنان بر سر فلسطینان آورده است گلایه می‌کند و چه فتواهایی که مفتی‌ها برای مردم فلسطین بیان کردند این‌که آن‌ها باید گوشت سگ و گربه بخورند همه این موارد دردناک است.

وی، با بیان این‌که همه این موارد از سوی همسایگان کشور فلسطین با مشترکات تاریخی و فرهنگی در حق مردم فلسطین مطرح شده است، در ادامه تصریح کرد: در بخشی از کتاب آمده است می‌گویند اسرائیل به ما ظلم کرده است اما ما خودمان به خودمان ظلم می‌کنیم شاید این مسائل از نظر تئوریسین‌های علوم سیاسی مطرح نباشد اما شاعر آمده است بسیار خوب آن‌را مطرح کرده است.

کتاب «بازگشت به رام‌الله» بعد اجتماعی و شاعرانه مناسبی دارد

این دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، با مناسب دانستن بعد اجتماعی و شاعرانه این کتاب، در ادامه افزود: مسائل اجتماعی و بعد هویتی‌اش و حتی امید به آینده که عنوان می‌کند من با پسرم به این سرزمین برمی‌گردم برای خواننده جالب است چون هنوز هیچ تئوریسینی نمی‌داند آینده بر سر فلسطین چه پیش می‌آید؟

در ادامه این نشست، دکتر جواد اصغری، دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با اشاره به ادبیات مقاومت و پایداری در ایران و جهان گفت: اطلاعات من درباره فلسطین هم در حد عام است و به سهم خودم تجربه کوتاهی در این‌باره دارم من از این کتاب در حوزه فعالیت خودم استفاده کردم. نکات من درباره حوزه کاری خودم است موضوعی که انتخاب کردید ادبیات مقاومت هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که گرید(درجه) پائینی دارد یا بر فرض مربوط به قشر خاصی است بهترین ادبیات‌ها در سراسر جهان ادبیات مقاومت است. اگر شما نگاهی به ایران و روسیه داشته باشید فیلم‌های جنگی و ضد استعماری بهترین فیلم‌های سینمایی هستند اما در مقابل فیلم‌های مدرنیستی یا فیلم‌هایی که در درون انسان می‌گذرد مخاطب و اثرگذاری چندانی ندارد.

هنر مقاومت سبب حرکت و اثرگذری بر روی جامعه می‌شود

وی، با بیان این‌که هنر مقاومت سبب حرکت و اثرگذری بر روی جامعه می‌شود، در ادامه تصریح کرد: از این‌رو داستان و شعر مقاومت به‌لحاظ معیارهای هنری و ادبی در اوج هستند به همین جهت آثار برجسته‌ای در حوزه مقاومت به‌ویژه در جهان عرب داریم که حتی برخی شهرت جهانی دارند.

این دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با بیان این‌که بسیاری از کارهای آوانگارد و مدرنیسیتی در جهان شناخته‌نشده هستند، گفت: اما ادبیات مقاومتی که به زبان مدرن و پسامدرن نوشته شده‌اند که در ادبیات فارسی به ادبیات دفاع مقدس معروف است طرفدار بسیار دارد و بعد و برد اجتماعی خوبی هم پیدا می‌کند و از آن‌ها استقبال می‌شود.

اصغری، با بیان این‌‌که کتاب «مرید برغوثی» از همین دسته است، ادامه داد: ایشان پیش از داستان‌نویس بودن شاعر هستند و چندین برابر داستان‌ها شعر دارد از این‌رو اگر داستانی می‌نویسد شاعرانه است. ادبیات مقاومت در عربی حس و حال شاعرانه دارد به‌عنوان مثال «ذاکره الجسد احلام مستغانمی» را ببینید این زن از زبان یک مرد روایت می‌کند اما عجب مرد شاعری در آورده است.

وی، با بیان این‌که این کتاب 2 تا 3 ترجمه فارسی هم دارد، گفت: روایت شاعرانه‌ای که از غسان کنفانی نام آورده شده است در ایران از روی این کتاب فیلم ساخته شده است. البته در کنار ایشان نویسندگان دیگری هم داریم نویسندگان مطرحی چون ابراهیم نصرالله. ایشان در فلسطین متولد شد و جزو آوارگان فلسطینی شد با اردون رفتند و در اردوگاه‌های آن‌جا ساکن شدند و هیچ‌وقت نتوانست به سرزمین مادری‌اش برگردد این نویسنده هم‌اکنون 55 تا 60 سال سن دارد و از نویسندگان برجسته محسوب می‌شود یکی از آثارش عروس‌های آمنه است که ترجمه شده و اثر ارزشمندی است. وقتی کتاب‌هایی چون «رأیت رام‌الله» و یا «اعراس آمنه» را می‌خوانیم متوجه می‌شویم فلسطین چه هست؟ سیل اخبار رسانه‌ای و بمباران خبری به‌هیچ وجه نمی‌تواند اثرگذاری ادبیات را داشته باشد البته این خاصین هنر است.

این دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با اشاره به وجود غول‌های رسانه‌ای در جهان گفت: رسانه در اتفاق اخیر غزه چنین بازگو می‌کند که چرا آن‌ها دست به چنین کاری زدند که چنین عواقبی داشته باشد؟ اما ادبیات مقاومت چنین می‌پردازد که پیش از آن‌که  در 7 اکتبر این اتفاق بیفتد در یکسال اخیر 500 کودک فلسطینی کشته شدند. این مسائل را تنها ادبیات و آن‌هم ادبیات مقاومت مطرح می‌کند و اثرگذاری لازم را دارد.

در اتفاقات اخیر غزه دیگر شمار کشته‌شدگان فلسطینی به عدد تبدیل شده است

اصغری، با بیان این‌که در اتفاقات اخیر دیگر شمار کشته‌شدگان فلسطینی به عدد تبدیل شده است، در ادامه خاطرنشان کرد: این یعنی جان انسان‌ها تنها به اعداد چند رقمی تبدیل شده است و اعلام اسامی و شمار کشته‌شدگان هیچ تأثیرگذاری را ندارد اما کارکرد ادبیات مقاومت چیز دیگری است. چون در ایران سیاست‌زدگی و رسانه‌ای بسیار قوی و بعد ادبیات بسیار ضعیف و بحث کتاب و کتابخوانی از تبلیغات بسیار عقب است پس واکنشی در این‌باره در میان مردم به چشم نمی‌خورد.

وی، علت آن را عقب بودن وجه فرهنگی نسبت به وجه سیاسی در جامعه ایرانی دانست و گفت: بیش از آن‌که در جامعه نگاه فرهنگی و انسانی در جامعه باشد نگاه سیاسی وجود دارد. که علت آن کم‌کاری در این‌باره است و به‌دنبال نتایج زودگذر لحظه‌ای هستیم و به این موضوعات عمیقاً نپرداخته‌ایم.

این دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با بیان این‌که من خودم به‌عنوان ناشر معتقدم این مجموعه کار خوب با کیفیتی است، در ادامه تصریح کرد: با این کتاب و اثر، کار خوبی در این حوزه شده است که کمتر کسی در این دوره حاضر است این خدمات را انجام دهد من از این کار تقدیر می‌کنم .

اصغری، با بیان این‌که در بحث ترجمه کلیت کار را مناسب دیدم، در ادامه اظهار امیدواری کرد که از این مترجم کارهای بیشتری دیده شود و افزود: البته نکاتی هم قابل ذکر است برخی را یادداشت و در اختیار مترجم قرار می‌دهم و برخی دیگر را برای تضارب آرا در جلسه عنوان می‌کنم.

وی، با بیان این‌که در بحث ترجمه موضوعی که مطرح می‌شود تصمیماتی است که مترجم حین کار می‌گیرد، در ادامه افزود: مترجم قدرتی دارد و می‌تواند تصمیم بگیرد گاهی مترجم بر سر دو راهی قرار می‌گیرد که باید تصمیم بگیرد کدام را انتخاب کند. در این کتاب نخستین موضوعی که مطرح می‌شود نام کتاب است در بحث ترجمه فرآیندی طی می‌شود و اختیارات و گزینه‌های مناسبی دارید حال باید تصمیم بگیرید کدم گزینه را انتخاب کنید؟ وقتی به‌عنوان «بازگشت به رام‌الله» برمی‌خوریم به یاد اثر «بازگشت به حیفا» می‌افتیم که هر کدام واژه‌های جداگانه‌ای دارند. من معتقدم نویسنده خواسته یک فاصله‌گذاری داشته باشد گویا یک گرته‌برداری و یا بینامتنیتی بین این‌ها وجود دارد.

شباهت نام «بازگشت به رام‌الله» و «بازگشت به حیفا» گویی این دو کتاب خواهرخوانده هستند

این دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با بیان این‌که در کتاب اسم غسان کنفانی آمده است و در ترجمه گویی این دو کتاب خواهرزاده و خواهرخوانده هم شده‌اند، افزود: اما روایت این دو کتاب متفاوت است و هویت این کتاب باید با نام اصلی‌اش حفظ شود کار اشتباهی نکرده‌اید اما اگر من بودم از واژه «رام‌الله را دیدم» استفاده می‌کردم چون بعد از 30 سال برگشته و زادگاهش را می‌بیند.

اصغری، درباره نام فصول هم گفت: به‌عنوان مثال در جایی هنا رام‌الله آمده است یعنی اینجا رام‌الله است اما شما هنا را حذف کرده‌اید که من معتقدم نویسنده از آوردن واژه هنا قصدی داشته است یعنی من هم‌اکنون در رام‌الله هستم بالاخره خودم رام‌الله را دیدم یعنی یک حسی دارد که با حذف این واژه این عام و خنثی شده است. این فاعل نیست اما حسش حذف شده است.

وی، ادامه داد: در فصل دیگر لم و شمل یک عبارت بسیار عربی آمده است که معنای خاص خودش را دارد به‌معنای گرد آوردن افرادی که متفرق هستند افراد را از پراکندگی خارج و به دور هم جمع کردن است تا با هم گفت‌وگویی داشته باشند عنوان همان است اما در پاورقی عبارتی مطرح کردید که خواننده فارسی زیاد متوجه آن نمی‌شود. در پاورقی توضیح دادید واژه «احتلال» در حالی‌که خواننده فارسی‌زبان متوجه این واژه نمی‌شود احتلال مخفف‌شده عبارتی است که براثر تکرار در گذر زمان به احتلال خلاصه شده است. این درحالی است که باید به‌جای آن اشغالگران اسرائیل گفته می‌شد در هر صورت این واژه بسیار ثقیل و غیر قابل فهم است.

این دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با بیان این‌که ما نیز درگیر اخذ مجوز ارشاد هستیم، گفت: از این‌رو مواردی از متن حذف شده است اگر مورد اخلاقی یا سیاسی باشد مانعی برای حذف وجود ندارد اما علت حذف مواردی در صفحه 44 کتاب را نمی‌دانم. نکته بعد درباره برخی معادل‌هایی است که در کتاب آورده‌اید.

مقدمه ادوارد سعید برای کتاب «بازگشت به رام‌الله» اهمیت کتاب را دو چندان می‌کند

اصغری، با بیان این‌که ادوارد سعید برای این کتاب مقدمه‌ای نوشته است که این اهمیت کتاب را دوچندان می‌کند، افزود: به‌نظرم برای معادل اسامی باید تجدیدنظری بشود به‌عنوان مثال عمان آورده شده است در زبان فارسی مشخص نیست کشور عمان است یا شهر امان که باید با الف نوشته شود.

وی، تصریح کرد: در جایی از کتاب ملوانان کلمبوس آمده است که همان کریستف کلمب است که باید در چاپ‌های بعدی اصلاح شود در جای دیگری دریای سفید یا همان مدیترانه آمده است که هم به اصلاح نیاز دارد. در بخش 2 همان رام‌الله به نظر یکسری اشتباهاتی در صفحه 44 پاراگراف 2 با 7 خط منولوگ استعاره‌ای آورده‌اید که این استعاره می‌توانست در برخی جاها بهتر باشد اما جای خوب ترجمه کردید و نوشته‌اید در این دیدار چه کسی عاشق و چه کسی معشوق است؟ که به‌نظرم ترجمه قشنگی است.

این دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، با بیان این‌که در جایی یک عبارت عربی را قدمگاه ام اسماعیل ترجمه کرده‌اید، گفت: شاید این ترجمه صحیح نباشد در برخی موارد دخالت در متن دیده می‌شود. در صفحه 44 یک جمله زیبای عربی دیدم واژه استمات به‌معنی جان‌فشانی یعنی در اوج امیدواری خود را به کشتن زد تا این کار را انجام دهد. اما شما آن‌را ناامیدانه ترجمه کردید که کاملاً برعکس است. در همان صفحه احتلال به کار رفته اشغال هم به‌کار بردید در عربی مثقفین دیگر با فرهنگ ترجمه نمی‌شود بلکه روشنفکران صحیح است که باید در چاپ مجدد بازنگری شود.

شاید مقابله سرسختانه برغوثی با اسرائیل علت محافظه‌کاری وی در نگارش کتابش بوده است

هاجر زمانی، مترجم کتاب، هم در پاسخ به پرسش آقای احمدی که چرا مرید برغوثی تا این حد محافظه‌کار بوده است؟ گفت: شاید به این خاطر که سرسختانه با اسرائیل مقابله می‌کرد و به همین‌خاطر به کتابش اجازه چاپ و نشر داده نمی‌شد نظیر بسیاری از آثاری که سانسور شدند.

وی ادامه داد: آقای براتی عنوان کردند یکسری از اصطلاحات را متوجه نمی‌شوم که انگشت‌شمار است برای درک بسیاری از موارد ما نیازمند زندگی در میان مردمی هستیم که در آن شرایط هستند من برای ترجمه از دوست عرب‌زبانم بهره گرفتم. دکتر اصغری هم درباره عنوان کتاب نقدی را وارد دانستند باید بگویم من طی مطالعاتی دریافتم رام‌الله یک‌بار ترجمه شده است اگر من می‌خواستم دقیقاً همان می‌شد از این‌رو ناگزیر شدم یکسری اسامی ادبی را وارد کنم که برخی را ناشر نپذیرفت. درباره لم و شمل هم اگر می‌خواستم همان را ترجمه بکنم شاید عنوان فصل یک تا دو خط می‌شد بنابراین برای من که کار دومم بود ترجیح دادم توضیحاتی در پاورقی بیاورم.

یاسینی، هم با بیان این‌که علت انتخاب این را اتفاقات اخیر دانست و اظهار امیدواری کرد که به این قبیل کتاب‌ها توجه بیشتری شود از جمله اقدامات ما در انتشار آشناسازی مردم به امور فلسطین است هنوز ما از هویت فلسطین چیزی نمی‌دانیم خانم زمانی از میان چندین مترجم انتخاب شدند و ما می‌کوشیم مترجمانمان از سراسر کشور باشد از این‌رو با راه‌اندازی کانالی آزمونی را بدون اطلاع از سابقه فعالیت‌شان گرفته می‌شود پس از تأیید رزومه ارسال می‌شود و بر آن اساس مترجم انتخاب می‌شود.

وی یادآور شد: از دکتر اصغری می‌خواهم که چنانچه دانشجو یا مترجم مستعدی را می‌شناسند برای همکاری با این انتشارات معرفی کنند.