نخستین جلسه از سلسله سمینارهای «ایده‌های بین رشته ای در علوم انسانی» برگزار شد
نخستین جلسه از سلسله سمینارهای «ایده‌های بین رشته ای در علوم انسانی» برگزار شدبه همت مرکز فرهنگ و اندیشه سازمان جهاد دانشگاهی تهران،نخستین جلسه از سلسله سمینارهای «ایده‌های بین رشته ای در علوم انسانی» سه‌شنبه 26 آبان با سخنرانی حسین هوشمند، دانش آموخته دکترای دانشگاه کنکوردیای کانادا در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد
به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی تهران، در نخستین جلسه از این مجموعه سمینارها با عنوان «تأملی بر نظریه عدالت در اندیشه جان رالز»، هوشمند در ابتدا موضوعِ بحثِ خود را به کتابِ نظریه عدالتِ جان رالز (1971) اختصاص داد و گفت: درنظرِ رالز عدالت مهم‌ترین فضیلتِ نهادهای اجتماعی است. رالز در کتابش عدالت را به مثابه انصاف معرفی می‌کند. نظریه عدالت به مثابه انصاف رالز بر دو اصل اساسی بنا شده است. اصل نخست ناظر به تامین آزادی برای هم? شهروندان است. عموم شهروندان باید از حقوق و آزادی‌های اساسی برخوردار باشند. این حقوق، شرط پیشرفت اخلاقی-عقلانی ماست. رالز دو معیار را برای "قابلیت‌های اخلاقیِ" ما بیان می‌کند که عبارتند از معقول بودن(قوه تشخیصِ خوب و بدِ اخلاقی) و عقلانیت(توانایی ما برای سنجشگری دستگاه اخلاقی‌مان). اصل دوم نظریه عدالت رالز اصل فرصت‌های منصفانه برابر نام دارد. برابری در لیبرالیسم کلاسیک تنها در بازار آزاد بود، اما برای رالز چنین نیست. بنابر اصل دوم دولت باید در جهت کاهش نابرابری‌های اقتصادی-اجتماعی و اصلاح محرومیت‌های اجتماعی گام بردارد. استدلال‌های گوناگونی از اصولِ نظریه عدالتِ رالز پشتیبانی می‌کند که دکتر هوشمند تنها به توضیحِ یکی از این استدلال‌ها یعنی استدلال برپایه پرده جهل پرداخت. برپایه این استدلال اگر انسان‌ها همه منافع خاص و تمایزاتشان را کنار بگذارند؛ به تعبیر ویژه خودِ وی اگر خود را در حجاب جهل قرار دهند، آن‌گاه تنها وجه مشترک همه انسان‌ها یعنی آزادی و برابری ذاتی آن‌ها باقی خواهد ماند. پس رالز باور دارد انسان‌ها با قرار دادنِ خود در حجاب جهل اصول دوگانه نظریه عدالت وی را تایید خواهند کرد. بدین‌ترتیب نظریه عدالتِ رالز کوشیده است میان دو سویه متضاد فلسفه سیاسی یعنی آزادی‌خواهیِ لیبرالیسم کلاسیک و برابری‌طلبیِ سوسیالیسم جمع کند و از این رو که در مسیرِ حلِ یک پارادوکسِ بنیادینِ مشترک میانِ فلسفه و علومِ سیاسی یعنی پارادوکسِ میانِ آزادی و برابری گام برمی‌دارد در هر دوی این حوزه‌ها به صورتِ ویژه موردِ توجه قرار گرفته است.
اگرچه موضوعِ بحثِ اصلیِ این سمینار نظریه عدالتِ رالز بود اما پرسش و پاسخِ مفصلِ این جلسه، بحث را به وجوهِ دیگرِ اندیشه رالز یعنی لیبرالیسمِ سیاسی و نظریه اعتدال نیز کشاند و دکترهوشمند نیز توضیحاتی کوتاه در موردِ هر یک از آن‌ها بیان کرد.
سروش